Audiometria impedancyjna (Tympanometria i ocena odruchów strzemiączkowych)
Audiometria impedancyjna jest obiektywną , nieinwazyjną i bezbolesną metodą badania ucha środkowego. Badanie to służy ocenie takich funkcji ucha środkowego jak ruchomość błony bębenkowej, kosteczek słuchowych i pośrednio warunków przestrzennych środkowego (wysięk w jamie bębenkowej, zablokowanie trąbki słuchowej, perforacja błony bębenkowej, zrosty)
Czym jest tympanometria?
Tympanometrię wykonuje się w celu oceny sprawności błony bębenkowej, która łączy kanał słuchowy z uchem wewnętrznym, oraz kosteczek słuchowych – młoteczka, kowadełka i strzemiączka. Badanie pozwala rejestrować wychylenia błony bębenkowej zachodzące pod wpływem bodźców akustycznych oraz zmiany ciśnienia w przewodzie słuchowym. Zmianę ciśnienia osiąga się dzięki pompce, którą wprowadza się do ucha pacjenta za pomocą sondy połączonej dodatkowo z mikrofonem. Wychylenia, którym ulega błona bębenkowa pod wpływem stymulacji ciśnieniem oraz sygnałem dźwiękowym, są rejestrowane przez aparat tympanometryczny i zapisywane na wykresie w postaci krzywych, tworzących tympanogram, który jest wynikiem badania. Mierząc odbicie fali akustycznej od błony bębenkowej podczas zmiany ciśnienia w kanale słuchowym, specjalista określa tzw. impedancję akustyczną ucha, czyli sztywność błony bębenkowej.
Co można zdiagnozować dzięki tympanometrii?
W badaniu tympanometrycznym można zdiagnozować:
- zapalenie ucha środkowego,
- różne rodzaje niedosłuchu,
- tympanosklerozę,
- bezpowietrzność,
- obecność płynu w jamie bębenkowej,
- niedrożność trąbki słuchowej,
- występowanie przerw w łańcuchu kosteczek słuchowych,
- nieprawidłowość odruchu strzemiączkowego.
Dzięki tympanometrii można ocenić także stan ucha wewnętrznego, badając reakcję mięśnia strzemiączkowego na bodziec akustyczny oraz obserwując zjawisko wyrównania głośności, które występuje przy niedosłuchu ślimakowym.
Obserwacja odruchów mięśnia strzemiączkowego pozwala z kolei na zdiagnozowanie porażenia nerwu twarzowego i strzemiączkowego, a nawet na wykrycie wczesnych stadiów guzów kąta mostkowo-móżdżkowego.
Wskazania do wykonania badania
Badanie tympanometryczne przeprowadza się przy różnych rodzajach niedosłuchu oraz aby potwierdzić lub wykluczyć zapalenie ucha środkowego. Bezpośrednie wskazania do wykonania tympanometrii to:
- niedosłuch przewodzeniowy występujący z widocznym w jamie bębenkowej płynem,
- niedosłuch przewodzeniowy z niezmienioną błoną bębenkową,
- niedosłuch przewodzeniowy występujący ze złą drożnością trąbki słuchowej ( np. przy przeroście migdałka gardłowego),
- niedosłuch przewodzeniowy, którego przyczyn nie udało się wykazać w innych badaniach;
- niedosłuch odbiorczy,
- niedowład nerwu twarzowego,
- podejrzenie zapalenia ucha środkowego,
- podejrzenie perforacji błony bębenkowej,
- podejrzenie dysfunkcji trąbki słuchowej.
Przed zleceniem badania tympanometrycznego zaleca się wykonanie badania otolaryngologicznego, w którym specjalista określa m.in. drożność trąbki słuchowej, a także audiometrii tonalnej i słownej, w których bada się próg słyszenia oraz poziom rozumienia mowy. Są to wstępne badania laryngologiczne, umożliwiające postawienie wstępnej diagnozy występującego niedosłuchu. Tympanometria ma charakter badania uzupełniającego, precyzującego założoną diagnozę.
Tympanometria wykonywana jest również jako jeden z testów audiometrii impedancyjnej, uznawanej za jedną z najbardziej precyzyjnych metod badania słuchu. Oprócz badania tympanometrycznego obejmuje ona również pomiar odruchu z mięśnia strzemiączkowego oraz test trąbki słuchowej.
Badanie dla dzieci i dorosłych
Tympanometria ma szerokie zastosowanie diagnostyczne. Wykonuje się ją zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Jest to badania bezbolesne i nieinwazyjne, niepowodujące żadnych powikłań. Jedynie w trakcie trwania badania możliwe jest lekkie poczucie dyskomfortu na skutek zmiany ciśnienia w przewodzie słuchowym oraz zróżnicowanego natężenia dźwięku. Może być to uciążliwe zwłaszcza dla małych dzieci. Dlatego też zaleca się, aby w przypadku dzieci badanie było przeprowadzane na kolanach rodziców, gdyż dziecko powinno być całkowicie spokojne podczas badania – nie powinno płakać, mówić ani przełykać, ponieważ dla osiągnięcia prawidłowego wyniku musi być zachowana szczelność przewodu słuchowego.
Przygotowanie do tympanometrii
Pacjent nie musi się specjalnie przygotowywać do przeprowadzenia badania tympanomatrycznego. Jedynie dzieci należy przygotować psychicznie na badanie, w ten sposób, żeby wyeliminować ewentualne napady paniki. Najlepszym rozwiązaniem jest wytłumaczenie dziecku, na czym polega badanie i jakie odczucia mogą mu towarzyszyć. Rozmowę taką powinien przeprowadzić rodzic przed planowaną datą wykonania u dziecka tympanometrii oraz specjalista wykonujący badanie. Z kolei w przypadku noworodków najlepiej przeprowadzić badanie w trakcie snu. Ze względu na to, że jest to bezbolesna metoda diagnostyczna, dziecko nie powinno się obudzić w trakcie badania.
Przebieg badania
Tympanometria wykonywana jest na siedząco i trwa około kilku minut. W celu wykonania badania do ucha pacjenta wprowadza się sondę z zatyczką uszczelniającą kanał słuchowy, podłączoną do tympanometru za pomocą trzech przewodów, które odpowiadają za generator dźwięku, mikrofon, mierzący dźwięk odbity od błony bębenkowej, oraz pompkę zwiększającą ciśnienie. Aby zapewnić jak najlepsze warunki do przeprowadzenia badania, nie powinno się podczas jego wykonywania mówić ani przełykać.
Tympanogram
Wynik badania tympanometrycznego to wykres rejestrujący odchylenia błony bębenkowej oraz odruch mięśnia strzemiączkowego. Ostatecznie pacjent otrzymuje wynik w postaci opisu. Tympanometria dostarcza specjaliście wielu cennych informacji na temat kondycji przewodu słuchowego i ucha środkowego. Ustalenia na podstawie tego badania są także niezwykle cenne przy doborze odpowiedniego aparatu słuchowego. Tympanometria to badanie o szerokim zastosowaniu diagnostycznym, ze względu na możliwość przeprowadzenia go u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet w ciąży i niemowląt.
W Klinice Medest badanie wykonuje lekarz laryngolog na tympanometrze diagnostycznym Flute włoskiej firmy Inventis - urządzeniu o ogromnych możliwościach pozwalającym na szybkie i dokładne badanie ucha środkowego.