Wysiłkowe nietrzymanie moczu to objaw polegający na mimowolnym wyciekaniu moczu podczas wysiłku, kichania lub kaszlu, czyli wykonywaniu czynności, które powodują wzrost ciśnienia w jamie brzusznej. Początkowo problem pojawia się przy dużym wysiłku fizycznym, stopniowo jednak nawet chodzenie może powodować mimowolne moczenie. W najcięższych przypadkach nawet w spoczynku pacjentka traci kontrolę nad utrzymaniem moczu. Problem nietrzymania moczu dotyczy aż 24% kobiet w wieku od 18 do 48 lat, około 39% kobiet po ukończeniu 55 lat. Przyjmuje się też, że dolegliwość ta dotyka 50% osób w podeszłym wieku.

Geneza powstawania wysiłkowego nietrzymania moczu:

• porody, które mogą przyczyniać się do rozciągnięcia lub uszkodzenia mięśni dna miednicy,
• zmiany hormonalne, a konkretnie obniżenie poziomu estrogenów, co powoduje spadek elastyczności mięśni dna miednicy oraz przepony moczowo-płciowej. W efekcie tego dochodzi do obniżania się narządów, także cewki moczowej. Z tego powodu właśnie problem nietrzymania moczu dotyczy głownie pań w okresie i po menopauzie,
• ciężka praca fizyczna,
• otyłość .

Kiedy należy zacząć myśleć o leczeniu nietrzymania moczu?
Z problemem należy udać się do lekarza, gdy tylko zauważy się pierwsze objawy schorzenia. Dolegliwości mogą pojawić się po ciąży i porodzie, a także w okresie menopauzy. Im wcześniej zacznie się leczenie nietrzymania moczu, tym lepsze efekty można uzyskać i szybciej pozbyć się dyskomfortu. Przy pierwszym stopniu inkontynencji wypływ moczu następuje przy napięciu powłok brzusznych, czyli w takich sytuacjach gdy ciśnienie w jamie brzusznej szybko wzrasta – np. przy kichnięciu, śmiechu, podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów. Drugi stopień schorzenia objawia się wypływem moczu w trakcie wykonywania normalnych czynności jak praca fizyczna, wchodzenie po schodach, bieganie. Przy trzecim stopniu dolegliwości są najbardziej uciążliwe, gdyż wypływ moczu może nastąpić nawet podczas zwykłego stania.
Obserwując już pierwsze objawy, należy zacząć myśleć o leczeniu, aby utrzymać jak najwyższy poziom jakości życia.
Sposoby leczenia nietrzymania moczu
Obecnie dostępny jest cały szereg metod leczenia różnych postaci nietrzymania moczu – od terapii zachowawczych, opartych na treningu odpowiednich mięśni, poprzez farmakoterapię po techniki zabiegowe. W przypadku bardziej zaawansowanych stadiów choroby stosuje się na ogół leczenie zabiegowe, które przyjmować może różne postaci: obecnie bardzo dużą popularnością cieszy się laserowe leczenie nietrzymania moczu, polegające na fototermicznym, nieablacnym obkurczeniu ścian pochwy oraz wzmocnieniu jej mięśni.

Wskazania do zabiegu laserowego leczenia nietrzymania moczu:
Łagodne i umiarkowane wysiłkowe i mieszane nietrzymanie moczu

Zalecenia przed podjęciem leczenia:
Przed przystąpieniem do zabiegu konieczne jest przeprowadzenie konsultacji, na którą należy zabrać wynik badania cytologicznego. Podczas wizyty omawiany jest szczegółowo stan zdrowia Pacjentki oraz jej historia chorobowa. Na spotkaniu ustalany jest przebieg laserowego leczenia nietrzymania moczu. Lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych testów diagnostycznych lub od razu skierować na zabieg.

Na czym polega zabieg laserowego leczenia nietrzymania moczu?
Terapia polega na obkurczaniu ścian pochwy wiązkami lasera. Następuje stymulacja włókien kolagenowych wywołująca poprawę ułożenia cewki moczowej i uzyskania jej prawidłowego kąta. Do pochwy jest wprowadzana się specjalna głowica, oddziaływująca na najważniejsze miejsca, czyli przedsionek, przednią ściankę oraz ujście pęcherza moczowego. W zależności od stanu zdrowia Pacjentki zalecane jest wykonanie od jednego do dwóch zabiegów.
W przypadku kobiet w wieku rozrodczym rezultat terapii jest bardziej trwały. Utrzymuje się wiele lat, chyba, że w przypadku kolejnego porodu ponownie nastąpi rozciągnięcie włókien kolagenowych w obszarze dna miednicy.
U kobiet w wieku około- i postmenopauzalnym trwałość efektu zabiegu laserowego uzależniona jest od zastosowania dodatkowej terapii farmakologicznej oraz fizykoterapeutycznej - czyli wspomagających działanie zabiegu leków i wykonywania zalecanych ćwiczeń.

Jak należy przygotować się do zabiegu?
Laserowy zabieg na dolegliwość wysiłkowego nietrzymania moczu przeprowadzany jest ambulatoryjnie w warunkach gabinetu ginekologicznego. Zabieg jest bezbolesny i nie wymaga znieczulenia. Należy przed nim wykonać badanie cytologiczne. A w przypadku występowania dodatkowych chorób, konieczne jest dostarczenie opinii lekarza specjalisty o braku przeciwwskazań do zabiegu.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania laserowego leczenia nietrzymania moczu?

• ciąża i karmienie piersią,
• infekcje pochwy i nieprawidłowy wynik badania cytologicznego,
• choroby autoimmunologiczne,
• nieuregulowana cukrzyca,
• padaczka,
• stosowanie leków fotouczulających, czyli powodujących wzrost wrażliwości na światło, a także obniżających krzepliwość krwi leków i ziół (takich jak. dziurawiec lub nagietek). Należy zatem zaprzestać ich stosowania na kilka tygodni przed planowanym terminem zabiegu.

Wyniki leczenia:
Efekt poprawy utrzymania wysiłkowego moczu nie pojawia się od razu. Włókna kolagenowe wymagają czasu na przebudowę. Pierwsze efekty odczuwane są po około 30 – 40 dniach. Są jednak pacjentki u których proces przebudowy trwa dłużej i efekt pojawia się dopiero po pół roku.
Przeważnie wystarczy jeden zabieg, w niektórych przypadkach trzeba go powtórzyć (do 3 zabiegów w serii) po około 1-3 miesiącach (decyduje lekarz po badaniu kontrolnym).

• U kobiet w wieku rozrodczym efekt jest bardziej trwały i utrzymuje się wiele lat lub do kolejnego porodu, w czasie którego następuje ponowne rozciągnięcie włókien kolagenowych.
• U kobiet w wieku około – postmenopauzalnym trwałość efektu zależy od stosowania dodatkowej terapii (farmakologicznej i fizykoterapeutycznej).

Po zabiegu:

• Po zabiegu przez kilka dni trzeba nosić wkładki higienicznei, gdyż występuje przesięk surowiczy.
• W niektórych przypadkach ginekolog zaleci stosowanie przez kilka dni globulek dopochwowych.
• Przez miesiąc należy unikać stosunków płciowych.
• W przypadku wykonywania zabiegów u kobiet miesiączkujących zabiegi wykonywane są w pierwszej połowie cyklu (czyli po miesiączce).

Lekarz prowadzący:

lek. med. Michał Skrzypulec

specjalista położnictwa i ginekologii